Tekst koji sledi preuzet je iz knjige prof.Borislava Milosevica " Od poetike do politike".
Prema pričanju očevidaca, tada je iz stroja istrčao poručnik Božidar Žugić sa pištoljem u ruci i uz reči upućene svom komandantu: "Zar se tako brani otadžbina? Ja se ne predajem!" - ispalio hice usmrtivši svog pretpostavljenog a zatim i mađarskog oficira.
Posle neočekivanog incidenta mađarske trupe su otvorile vatru i tom prilikom ubile, pored poručnika Žugića, još 15 jugoslovenskih vojnika. Preostali vojnici su se razbežali ali su kasnije bili zarobljeni ili su se predali.
Žitelji sela Gložan, Slovaci, iz dunavskog rita preneli su 17 tela-žrtava i na starom Srpskom groblju sahranili ih u zajedničku grobnicu. Opojao ih je paroh iz susednog sela Begeča.
Po završetku rata meštani sela Gložan podigli su spomenik poginulim jugoslovenskim oficirima i vojnicima, ali po nečijoj direktivi na spomenik je utisnuta petokraka i naglašen je "patriotski" čin poručnika Božidara Žugića, čije se ime jedino, uz fotografiju pominje. Ime "izdajnika" kapetana Božidara Ristića je izostavljeno. Tekst na spomeniku ispod petokrake glasi:
"Ovde počiva 17 boraca 10. posadnog puka koji predvođeni poručnikom Božidarom Žugićem padoše 13.4.1941. u borbi protiv okupatora".
Predstavnici Srpske pravoslavne crkve nisu pola veka izlazili na grob da daju pomen izginulim. Tek 13.4.1991, MO SPO iz Čelareva i OO SPO iz Bačke Palanke, sa Crkvenom opštinom čelarevsko-gložanskom, organizovali su prvi posleratni pomen. Uz sasluženje nekoliko sveštenika pomen je održao nadležni begečki paroh, protonamesnik Ljubomir Stanković. Pomenu je prisustvovao i deo rodbine poginulih i oko 100 žitelja Gložana i okolnih sela. Posle predstavnika Crkve, u ime SPO govorili su prof. dr Stevan Jevtić iz Novog Sada i prof. Borislav Milošević iz Bačke Palanke, a zatim direktor OŠ "Jožef Marčok-Dragutin" iz Gložana, Andrija Kišgeci i Mirko Žugić iz Novog Sada, rođak-bratstvenik pokojnog Božidara Žugića, dok su prigodne recitacije pripremili učenici pomenute osnovne škole iz Gložana. Venac su položili predstavnici MO SPO iz Čelareva.
- Kada je autor ovog teksta 1995. imenovan za predsednika Novosadskog okruznog odbora SPO,odmah je zapoceo razgovore sa MO SPO iz Glozana,odnosno, OOSPO Backi Petrovac i njegovim tadasnjim predsednikom Karolom Bartosem, o podizanju novog spomenika sa krstom i krunom i novim tekstom, koji bi bio postavljen pored starog. Vec je bilo i upuceno cirkularno pismo eventualnim donatorima ali su novonastale politicke prilike omele ovu ideju ( ratne operacije u Hrvatsko, priliv velikog broja izbeglica posebno u Vojvodinu...), te su se aktivnosti SPO-a preusmerile na prihvat i zbrinjavanje izbeglica. U medjuvremenu je Borislavu Milosevicu istekao predsednicki mandat alije ostavio u amanet Opstinskom odboru SPO Backi Petrovac podizanje novog spomenika bez petokrake.
Nakon deset godina 13.Aprila 2006, ova ideja je realizovana. Zahvaljujuci zalaganju maladog predsednika OO SPO Backi Petrovac, Zorana Radivojkova i veterana Karola Bartosa,podignut je novi spomenik sa krstom i krunom i ranije predlozenim tekstom Borislava Milosevica (uz samojednu dodatu rec :fasistickog):podizanje spomenika finansirali su SO Backi Petrovac i Okruzni odbor SPO za Juznu Backu-Novi Sad. osvestao ga je paroh iz Gajdobre Predrag Milutin a prigodnu besedu odrzao je Borislav Milosevic.
KRADJA MRTVIH DUŠA
Po opštem fašističkom napadu na Kraljevinu Jugoslaviju, aprila 1941. godine, kada su mađarske trupe započele invaziju Bačke, sa severa su se povlačile formacije dezorijentisane i razbijene jugoslovenske vojske. Deo 10. posadnog puka, pod komandom kapetana Božidara Ristića, povlačeći se prema jugu pokušavao je da se iz rita atara sela Gložan prebaci preko Dunava u Srem, kako bi nastavio ka Beogradu i Srbiji. No, mađarska vojska sa tenkovima je pristizala. Kada je shvatio da je bezuspešan svaki oružani otpor mnogobrojnijem i tehnički opremljenijem neprijatelju, kapetan Božidar Ristić je istakao belu zastavu i sa mađarskim oficirom-komandantom započeo pregovore o predaji. Prema pričanju očevidaca, tada je iz stroja istrčao poručnik Božidar Žugić sa pištoljem u ruci i uz reči upućene svom komandantu: "Zar se tako brani otadžbina? Ja se ne predajem!" - ispalio hice usmrtivši svog pretpostavljenog a zatim i mađarskog oficira.
Posle neočekivanog incidenta mađarske trupe su otvorile vatru i tom prilikom ubile, pored poručnika Žugića, još 15 jugoslovenskih vojnika. Preostali vojnici su se razbežali ali su kasnije bili zarobljeni ili su se predali.
Žitelji sela Gložan, Slovaci, iz dunavskog rita preneli su 17 tela-žrtava i na starom Srpskom groblju sahranili ih u zajedničku grobnicu. Opojao ih je paroh iz susednog sela Begeča.
Po završetku rata meštani sela Gložan podigli su spomenik poginulim jugoslovenskim oficirima i vojnicima, ali po nečijoj direktivi na spomenik je utisnuta petokraka i naglašen je "patriotski" čin poručnika Božidara Žugića, čije se ime jedino, uz fotografiju pominje. Ime "izdajnika" kapetana Božidara Ristića je izostavljeno. Tekst na spomeniku ispod petokrake glasi:
"Ovde počiva 17 boraca 10. posadnog puka koji predvođeni poručnikom Božidarom Žugićem padoše 13.4.1941. u borbi protiv okupatora".
Predstavnici Srpske pravoslavne crkve nisu pola veka izlazili na grob da daju pomen izginulim. Tek 13.4.1991, MO SPO iz Čelareva i OO SPO iz Bačke Palanke, sa Crkvenom opštinom čelarevsko-gložanskom, organizovali su prvi posleratni pomen. Uz sasluženje nekoliko sveštenika pomen je održao nadležni begečki paroh, protonamesnik Ljubomir Stanković. Pomenu je prisustvovao i deo rodbine poginulih i oko 100 žitelja Gložana i okolnih sela. Posle predstavnika Crkve, u ime SPO govorili su prof. dr Stevan Jevtić iz Novog Sada i prof. Borislav Milošević iz Bačke Palanke, a zatim direktor OŠ "Jožef Marčok-Dragutin" iz Gložana, Andrija Kišgeci i Mirko Žugić iz Novog Sada, rođak-bratstvenik pokojnog Božidara Žugića, dok su prigodne recitacije pripremili učenici pomenute osnovne škole iz Gložana. Venac su položili predstavnici MO SPO iz Čelareva.
DATUM KOJI MENjA ISTORIJU
Pošto na spomeniku piše da pomenuti jugoslovenski vojnici "... padoše 13.4.1941. u borbi protiv okupatora", proizilazi da je, prema komunističkoj hronologiji ustanaka 1941. godine Žikica Jovanović-Španac zakasnio, jer je skoro tri meseca pre 7. jula i Bele crkve Srbin pucao u Srbina, svog imenjaka i u mađarskog oficira.
Međutim, u zvaničnoj istoriografiji ovaj datum je nepoznat ili se prećutkuje. Verovatno se radi o ovom drugom jer poručnik Božidar Žugić nije pucao kao komunista, već kao kao monarhista i branilac Kraljevine Jugoslavije.
Krađu mrtvih duša - stavljajući na spomenik petokraku a lišavajući ih krsta - mogli su smisliti samo oni koji se "Boga ne boje a ljudi ne stide", odnosno srpski komunisti a ne Slovaci. I dok ovaj spomenik nasilne i posmrtne ateizacije krštenih srpskih duša i dalje stoji da svedoči o jednom vremenu naših zabluda i stranputica, ispred Slovačke evangelističke crkve su dva spomenika na kojim su isklesana imena poginulih Slovaka u Prvom i Drugo svetskom ratu - i na njima krst. Sve je to, naravno, u skladu sa narodom koji čuva svoju veroispovest kao i sa učenjem velikog Slovaka Jana Kolara: "Narodnost i crkva su sestre" i "Teško narodu bez vere".
Slovaci, meštani sela Gložan, više od pola veka održavaju ovu srpsku grobnicu a i ove godine je to uradila učiteljica, gospođa Sklenar Vjera, sa svojim učenicima.
Hvala joj u ime izginulih!
(ovaj tekst objevljen je i u "Srpskoj reči' br. 274 od 18.jula 2001. Beograd.)Pošto na spomeniku piše da pomenuti jugoslovenski vojnici "... padoše 13.4.1941. u borbi protiv okupatora", proizilazi da je, prema komunističkoj hronologiji ustanaka 1941. godine Žikica Jovanović-Španac zakasnio, jer je skoro tri meseca pre 7. jula i Bele crkve Srbin pucao u Srbina, svog imenjaka i u mađarskog oficira.
Međutim, u zvaničnoj istoriografiji ovaj datum je nepoznat ili se prećutkuje. Verovatno se radi o ovom drugom jer poručnik Božidar Žugić nije pucao kao komunista, već kao kao monarhista i branilac Kraljevine Jugoslavije.
Krađu mrtvih duša - stavljajući na spomenik petokraku a lišavajući ih krsta - mogli su smisliti samo oni koji se "Boga ne boje a ljudi ne stide", odnosno srpski komunisti a ne Slovaci. I dok ovaj spomenik nasilne i posmrtne ateizacije krštenih srpskih duša i dalje stoji da svedoči o jednom vremenu naših zabluda i stranputica, ispred Slovačke evangelističke crkve su dva spomenika na kojim su isklesana imena poginulih Slovaka u Prvom i Drugo svetskom ratu - i na njima krst. Sve je to, naravno, u skladu sa narodom koji čuva svoju veroispovest kao i sa učenjem velikog Slovaka Jana Kolara: "Narodnost i crkva su sestre" i "Teško narodu bez vere".
Slovaci, meštani sela Gložan, više od pola veka održavaju ovu srpsku grobnicu a i ove godine je to uradila učiteljica, gospođa Sklenar Vjera, sa svojim učenicima.
Hvala joj u ime izginulih!
- Kada je autor ovog teksta 1995. imenovan za predsednika Novosadskog okruznog odbora SPO,odmah je zapoceo razgovore sa MO SPO iz Glozana,odnosno, OOSPO Backi Petrovac i njegovim tadasnjim predsednikom Karolom Bartosem, o podizanju novog spomenika sa krstom i krunom i novim tekstom, koji bi bio postavljen pored starog. Vec je bilo i upuceno cirkularno pismo eventualnim donatorima ali su novonastale politicke prilike omele ovu ideju ( ratne operacije u Hrvatsko, priliv velikog broja izbeglica posebno u Vojvodinu...), te su se aktivnosti SPO-a preusmerile na prihvat i zbrinjavanje izbeglica. U medjuvremenu je Borislavu Milosevicu istekao predsednicki mandat alije ostavio u amanet Opstinskom odboru SPO Backi Petrovac podizanje novog spomenika bez petokrake.
Nakon deset godina 13.Aprila 2006, ova ideja je realizovana. Zahvaljujuci zalaganju maladog predsednika OO SPO Backi Petrovac, Zorana Radivojkova i veterana Karola Bartosa,podignut je novi spomenik sa krstom i krunom i ranije predlozenim tekstom Borislava Milosevica (uz samojednu dodatu rec :fasistickog):podizanje spomenika finansirali su SO Backi Petrovac i Okruzni odbor SPO za Juznu Backu-Novi Sad. osvestao ga je paroh iz Gajdobre Predrag Milutin a prigodnu besedu odrzao je Borislav Milosevic.
VOJNICIMA I OFICIRIMA VOJSKE KRALJEVINE JUGOSLAVIJE KOJI 13.04.1941. PADOSE U BORBI PROTIV MADJARSKOG FASISTICKOG OKUPATORA
